قاووت
قاووت یکی از سوغاتی‌های محلی است که یکی از سوغاتی های محبوب در منطقه کرمان به شمار می آید. قوتو در لهجه کرمانی به آن “قُووِتو” یا “قُوَّتو” و در بعضی مناطق با لهجه‌های دیگر به آن “قُویت” یا “قُبیت” می‌گویند. این سوغات دارای قدمتی طولانی است و از نظر ترکیبات مغذی، می‌تواند منبع خوبی از اسیدهای چرب غیراشباع و ترکیبات ضداکسیدان باشد. در سال‌های اخیر، به دلیل وجود ترکیبات مغذی مانند استرول‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، ترکیبات فنولیک و غیره در بخش‌های مختلف گیاهان دارویی و مغزی‌ها، به ویژه در افراد با ریسک بالای بیماری‌های قلبی، مصرف قاووت و سایر مواد غذایی مشابه توجه ویژه‌ای جلب شده است.
ترکیبات پلی‌فنولی، که یک گروه بزرگ از مواد طبیعی گیاهی هستند، به طور معمول در میوه‌ها، سبزیجات، برگ‌ها، آجیل، دانه‌ها، ریشه و سایر بخش‌های گیاهی یافت می‌شوند. ترکیبات فنولی به دلیل داشتن خاصیت ضداکسایشی و ضدرادیکالی، نقش مهمی در حفظ کیفیت مواد غذایی و سلامتی انسان ایفا می‌کنند. قاووت در واقع به طور خلاصه می‌تواند به عنوان یک منبع انرژی محسوب شود و می‌توان آن را به عنوان صبحانه، میان وعده یا وعده پایانی شب مصرف کرد. به دلیل ترکیبات موجود در قاووت، این سوغات مغذی شیرین می‌تواند منبع خوبی از اسیدهای چرب غیراشباع و ترکیبات ضداکسیدان باشد.
ترکیبات قاووت
قوتو در انواع مختلفی تولید می‌شود و ترکیبات آن ممکن است در هر نوع تولید متفاوت باشند. اما در کل، قاووت شامل ترکیبات زیر است:
- آرد نخودچی
- پودر پسته
- رازیانه
- پودر مغز گردو
- شکر
- قهوه
- تخم خرفه
- خشخاش
- جو
- بذر کتان
- گشنیز
- سیاه‌دانه
- جدوا
- هل
- کنجد
- تخم کاهو
- شاهدانه
- مورددانه
- تخم آفتابگردان
- کنجد
- دارچین
- زنجبیل
- زعفران
- بادام هندی
- مغز پسته
- بابونه
- میخک
ترکیبات دقیق قوتو ممکن است در هر منطقه یا تهیه‌کننده‌ای متفاوت باشد. همچنین، خواص و مزایای قاووت ممکن است به دلیل ترکیبات مورد استفاده تغییر کند.
مهمترین خواص قاووت
قاووت، یک شیرینی محلی در ایران است که از ترکیبات مختلفی تهیه می‌شود. خواص قوتو که برخی از آن‌ها بر اساس تجربیات سنتی و تحقیقات محدود انجام شده ذکر شده است، عبارتند از:
ضداکسایشی
قاووت دارای ترکیبات فنولی است که خواص ضداکسایشی دارد. این ترکیبات در مقابل اثرات آزاد رادیکال‌ها و اکسیداسیون سلولی از بدن محافظت می کنند.
تأثیر بر خواب
قاووت به دلیل خواص آرامش بخش بودن روی بهبود خواب تأثیر میگذارد و در رفع بیخوابی کمک می کند. مصرف قوتو برای افرادی که از بیخوابی رنج می برند خواب عمیق‌تر و کیفیت خواب بهتری فراهم می کند.
تسکین درد
قوتو به عنوان ضد التهاب و تسکین دهنده دردهای مختلف مانند دردهای سر، کمر، استخوان و دندان مفید می باشد.
تقویت قوای جسمانی
به دلیل حاوی مواد مغذی مختلف، قوتو در تقویت قوای جسمانی و افزایش استقامت فیزیکی کمک شایانی می کند.
تقویت حافظه
وجود مواد مغذی و ویتامین های موجود در قاووت به تقویت حافظه و بهبود عملکرد شناختی کمک می کند.
تأثیر مثبت در زمان بارداری
در تهیه قاووت از انواع مختلف مغذی جات و دانه ها یمقوی استفاده می شود. از این رو مصرف آن به عنوان یک ماده تغذیه‌ای مفید برای زنان در زمان بارداری و شیردهی مورد استفاده قرار می گیرد.
تأثیر مثبت در سلامت پوست و مو
مواد مغذی موجود در قوتو ، مانند ویتامین A، ویتامین E، آهن، کلسیم و فسفر، به بهبود سلامت پوست و رشد مو کمک می کنند.
طریقه مصرف قاووت
روش‌های مصرف قاووت می‌تواند بسته به نوع قاووت و ترکیبات آن متفاوت باشد. اما در اغلب موارد، قاووت به عنوان یک مکمل غذایی مصرف می‌شود و می‌تواند به صورت زیر استفاده شود:
- مصرف خام: می‌توان قوتو را به صورت خام و بدون افزودنی مصرف کرد. در این صورت، معمولاً یک یا دو قاشق سوپ خوری از قاووت را به صورت مستقیم می‌خورند. این روش مصرف به خصوص برای قوتو هایی که از مخلوط گیاهان تشکیل شده‌اند، رایج است.
- مخلوط با مایعات: برخی افراد قاووت را با مایعاتی مانند شیر، آب جوش یا چای مخلوط کرده و استفاده می‌کنند. معمولاً دو قاشق سوپ خوری قوتو را با میزان مناسبی از مایع مورد نظر حل کرده و می‌نوشند. این روش ممکن است برای تسهیل مصرف و همچنین برای تغییر طعم قاووت مورد استفاده قرار گیرد.
نتیجه گیری
قاووت یکی از معروفترین سوغاتی های استان کرمان است که در سراسر ایران طرفداران زیادی دارد. این خوراکی خوش طعم و خوش عطر از ترکیبات مختلف و در انواع مختلف از جمله قوتو چهل گیاه، خشخاش، نخود نارگیل، نخود، گاوزبان، رازیانه، پسته و غیره تهیه می شود. به دلیل ترکیب انواع مغزها، دانه میوه ها و غیره خواص و فواید بسیار زیادی برای بدن دارد. افرادی که از بیخوابی، دردهای مفصلی، ضعف جسمانی و غیره رنج می برند می توانند از ین قوتو ها استفاده کنند تا از خواص آن بهرمند شوند.